Mendeley  

Zotero  

Sadaqat M H. Types of biosensors and their application in the detection of microorganisms. KJMS 2025; 9 (18) :32-44
URL: http://kjms.knu.edu.af/article-1-61-fa.html

بیوسنسورها وسایل سنجش مقدار آنالیت و واکنش‌های کیمیاویی و بیولوژیکی هستند که از گیرنده بیولوژیکی، مبدل، بخش الکترونیک و نمایشگر (بسته به نوع بیوسنسور) تشکیل شده است. انواع مختلفی از بیوسنسورها طراحی شده است که مهمترین آن‌ها بیوسنسور نوری، بیوسنسور الکتروشیمیایی، الکترونیکی و بیوسنسور حساس به جرم می‌باشند. بیوسنسور نوری براساس تغییرات در شدت، شکست و انعکاس نوری که به سطح دارای گیرنده زیستی و آنالیت (مانند میکروارگانیزم) تابیده می‌شود، فعالیت می‌کند. در بیوسنسورهای رزونانس پلاسمون سطحی و اوانسنت مبتنی بر فایبر نوری دیده می‌شوند. در بیوسنسور فایبر نوری به دلیل اندازه بزرگ باکتری، موج اوانسنت توانایی نفوذ قابل توجه نداشته که با طراحی فایبر نوری به شکل خمیده و U شکل عمق نفوذ موج بیشتر می‌شود. در بیوسنسورهای الکتروشیمیایی و الکترونیکی، از الکترود استفاده می‌شود که حین اتصال میکروارگانیزم به گیرنده، الکترود این واکنش را تبدیل به جریان الکتریکی می‌کند که در برخی توانایی ارسال اطلاعات به صورت وایرلس را نیز فراهم می‌کنند. بیوسنسور حساس به جرم وابسته به فعالیت مواد پیزو الکتریک است که کوارتز مهمترین ماده است. ماده پیزو الکتریک در حالت عدم وجود وایروس و یا باکتری هدف، فرکانس نوسان معینی داشته که بعد از اتصال میکروارگانیزم فرکانس تغییر کرده و مقدار آن سنجیده می‌شود. روش‌های استاندارد امروزی چون کشت، الایزا، PCR و RT-PCR حساسیت و اختصاصیت خوبی دارند. اما زمان‌بر و قیمت هستند. در مقابل بیوسنسور از نظر اقتصادی به صرفه بوده، کاربری آسانتری داشته و در لحظه نتیجه آزمایش را مشخص می‌کند.